Đi qua nỗi đau mất mát - 'Grief’
Đi qua nỗi đau mất mát - 'Grief’
**
Mình vừa xem xong video phỏng vấn bạn Ocean Vương cho cuốn sách sắp ra mắt. Đoạn clip ngắn được cắt ra lúc Vương nói đến văn hóa ‘cringe’ (văn hóa chê bai cười cợt khi ai đó làm gì bị cho là quê, lố, kém sang) được share nhiều nhưng nếu có thời gian mọi người xem cả video nhé, 20 phút thôi mà mình phải xem lại 2 lần vì nhiều đoạn phải pause lại để nghĩ.
Giữa một rừng các nội dung trên social media đọc vào cứ trôi tuột đi như bây giờ, tưởng nhiều món nhưng chẳng món nào độc đáo đặc sắc thú vị thì được nghe một người (trẻ) dám bộc lộ bản thân mình; dám nói thẳng quan điểm của mình; dám lên tiếng với những vấn đề bất cập trong xã hội, và đặc biệt là có tâm hồn, có chiều sâu suy nghĩ - đối với mình đây như thức ăn cho não vậy.
Mặc dù là trước mỗi lần đọc và nghe Vương mình luôn phải chuẩn bị tâm thế và năng lượng đủ để có thể hold những cảm giác sẽ bị dội trở lại, đây cũng là nỗi khổ của empath vì không thể lọc được những gì mình muốn cảm. Đã thấy là sẽ thấy hết, đã cảm là sẽ cảm được hết cả phần sáng lẫn phần tối. Vương là một case như vậy với mình.
Mình nhớ năm ngoái lúc đọc Một Thoáng Ta Rực Rỡ Ở Nhân Gian, mình đã phải nghỉ giữa chừng để chuyển sang đọc cái khác tươi sáng hơn vì trong những gì Vương viết mình thấy nhiều nỗi buồn đau, tuyệt vọng quá. Nó như một đường hầm mà đi mãi đi mãi không thấy ánh sáng. Từng ấy tổn thương, từng ấy nỗi đau, shame, guilt và grief, gấp sách lại mình chỉ cầu chúc cho bạn ấy sớm tìm thấy bình an nội tâm.
Mình không chủ động theo dõi Vương nữa cho tới hôm nay xem video phỏng vấn mình mới hiểu tại sao lúc đọc cuốn kia mình lại cảm nhận được nỗi đau sâu hun hút ấy của bạn ấy. Mẹ Vương qua đời vì ung thư vú, chỉ 3 tháng sau khi phát hiện, cùng năm Vương phát hành cuốn Một Thoáng Ta Rực Rỡ ở Nhân Gian.
**
Có hai câu trong video phỏng vấn mình nghe mà rơm rớm, mình dịch lại nhé.
- Phóng viên: ‘Có bao giờ anh cảm thấy mình phải giấu mẹ về những thành tựu mình đã đạt được không bởi vì mẹ anh không biết đọc biết viết?’
- Vương trả lời:
‘Có và không. Rất nhiều thành tựu cũng chỉ là chữ nghĩa với má, những giá trị quan trọng đối với tôi thì lại chỉ là những câu chuyện thú vị đối với bà. Nhưng có rất nhiều nỗi xấu hổ (shame) khi tôi lớn lên. Tôi nghĩ là má tôi cũng tự hào về tôi, những cũng có nhiều sự tiếc nuối trong đấy vì ‘Con trai mình có thể làm thứ mà mình không thể làm. Không phải vì mình không có khả năng, mà vì không bao giờ có cơ hội’. Má luôn nói đùa là: ‘Nếu tao mà biết tiếng Anh thì tao sẽ nói chuyện với Tổng thống chứ không phải với mấy đứa tụi bây’. Và tôi tin má.
Có một lần có chuyện này xảy ra. Tôi về nhà thăm má và với tay lấy một cuốn sách để đọc. Nó cũng chỉ là một cuốn sách bài tập bình thường ở trường thôi. Và tôi nhìn thấy gương mặt, ánh mắt má nhìn tôi khi đó. Một nỗi mong mỏi, khát khao hiện rõ, như cái cách người ta chiêm ngưỡng một ngọn núi hùng vĩ. Khi đấy tôi đã nghĩ trong đầu rằng Chúa ơi, tôi sẽ không bao giờ đọc trước mặt má nữa. Vì cảm giác ấy, hành động ấy, nó là thứ mà má chưa từng bao giờ được chạm tay tới. Kể từ đó trở đi tôi không bao giờ cầm cuốn sách nào trước mặt má nữa vì tôi không thể chịu được cảm giác phải trông thấy má với nỗi mong mỏi bất khả thi thêm một lần nào khác.’
- Phóng viên: ‘Đây là cuốn sách đầu tiên anh viết sau khi mẹ anh qua đời phải không? Anh cảm thấy thế nào khi không còn mẹ ở cạnh? Người đã từng là một phần lý do anh viết và đạt được những thành tựu như bây giờ?’
- Vương: ‘Nó quá sức chịu đựng (unbearable). Người viết nào hẳn cũng đã tự nói với mình rằng ‘Sẽ có một ngày tôi viết cho chính mình, ngày đó chắc chắn sẽ rất đáng nhớ.’ Tôi cũng đã từng nghĩ như thế. Tôi đã nghĩ là Chúa ơi, khi mình già hơn, lúc 50, 60 tuổi thì mình sẽ viết cho mình, tôi không biết mình sẽ làm gì khi có cơ hội đó. Bây giờ 36 tuổi tôi có cơ hội đấy. Thế mà trong tôi hoàn toàn là cảm giác trống rỗng, đầy đau đớn (grief) và có lỗi (guilt). Tôi đã cố gắng không đi theo lối mòn của những người nhập cư là trở thành bác sĩ, kinh doanh để có chỗ đứng trong xã hội, để thoát nghèo. Tôi đã nói rằng mình sẽ trở thành nhà thơ. Trớ trêu thế nào mà tôi vẫn đi theo con đường của những người nhập cư đấy thôi, chỉ khác là với con chữ. Tôi đã cố gắng làm thật tốt, trở thành giảng viên, kiếm tiền để nuôi gia đình và nuôi má. Rồi bây giờ má đi rồi. Nó khiến tôi nhận ra rằng thứ mà tôi đã luôn mong chờ để có được đó, cơ hội được viết cho mình, nó không phải là thứ tôi muốn. Tôi chỉ muốn được viết cho má, ở bên cạnh má.’
***
Mình cảm giác Vương phải cố gắng lắm để không bật khóc. Có những nỗi đau không còn là của riêng mình nữa mà còn là nỗi đau khi nhìn thấy sự bất lực và vô vọng trong ánh mắt của những người thân nhất bên cạnh mình.
Chúng ta tiếc thương, grieving, cho những điều mình đã có rồi mất.
Chúng ta còn tiếc thương cho cả những thứ chưa bao giờ có cơ hội trở thành hiện thực.
Nhìn Vương mình thấy một niềm tự hào về những thành tựu đạt được bằng chính tài năng và nỗ lực của mình. Một cảm hứng cho việc chỉ cần kiên trì, quyết tâm với điều trái tim mình thực sự muốn thì chúng ta sẽ vẫn thành công theo cách của mình.
Nhưng nhìn Vương mình cũng thấy sự mong manh, cô đơn của một tâm hồn nhạy cảm cần rất nhiều tình yêu để có thể được xoa dịu, và cũng chứa rất nhiều tình yêu muốn cho đi. Vương viết ra để xả bớt những nỗi niềm quá nhức nhối, mình tin là vậy.
Sẽ không bao giờ chúng ta chữa lành hoàn toàn được nỗi đau của grief. Nó ở đó, âm ỉ âm ỉ như một hố đen sâu hoắm, thỉnh thoảng lại dìm mình xuống.
Nhưng chắc chắn cũng sẽ có một ngày chúng ta nhìn ra ngoài, thấy ánh mặt trời, và bỗng nhận ra rằng mình đã sang được bờ bên kia rồi. Chúng ta đã có thể gói ghém được nỗi đau và sống tiếp. Không chỉ sống cho mình, mà sống cho cả những gì mà những người đi trước đã không bao giờ có cơ hội.
Mình thầm mong là lần tới khi cầm trên tay cuốn sách của Vương, hay nghe Vương nói mình cũng sẽ cảm nhận được tia sáng bắt đầu len lỏi trong bạn ấy. Nhưng mình cũng tin rằng chính những niềm đau này đã trở thành chất liệu để Vương trở thành con người như bây giờ.
Tài năng, và (đã từng) vụn vỡ.
❤️