Karma, mục đích của khổ đau | Việc đón nhận & cảm giác có lỗi khi hạnh phúc vui vẻ

Karma, mục đích của khổ đau | Việc đón nhận & cảm giác có lỗi khi hạnh phúc vui vẻ

**

Có một tâm lý cảm xúc thỉnh thoảng mình hay gặp trong khách hàng, đấy là việc cảm thấy tội lỗi, xấu hổ khi cho phép mình được hạnh phúc. Nghe hơi nghịch lý ha vì ai mà chẳng muốn được hạnh phúc cơ chứ. Nhưng nhìn sâu vào linh hồn mới thấy có một nút chặn ngầm mang tên ‘Cho phép’.

▪︎ Chúng ta không cho phép mình được hạnh phúc
▪︎ Không cho phép mình được enjoy với việc mọi thứ có thể đến dễ dàng
▪︎ Không cho phép việc mọi thứ có thể tự nó được sắp xếp đâu vào đấy mà không cần mình phải kiểm soát từng bước

Cũng gần giống trong bài ‘Dấu hiệu của một healer’ mình viết hôm trước, điều này đôi khi được biểu hiện ở việc khó mở lòng đón nhận sự giúp đỡ, khó để khơi thông dòng chảy abundance.

Chúng ta có thể không có vấn đề gì với việc chấp nhận/đón nhận khổ đau vì nghĩ mình đang trả nợ, trả nghiệp. Nghĩ là ‘phải khổ phải khó thì mới là đúng’. Mình nghe câu này nhiều lắm. Nhiều tương đương với câu ngược lại là ‘Nếu mọi sự dễ dàng hanh thông là dấu hiệu ta đang đi đúng đường. Nếu khó khăn trục trặc thì là đi sai đường rồi.’

*

Mình trích lại một đoạn trong bài giảng về karma (nghiệp) của Steiner nhé vì ông mang đến một góc nhìn mới về cách chúng ta nên nhìn nhận về khổ đau và niềm vui. Và vì nó cũng match với những gì mình thấy khi nhìn sâu hơn một chút vào nút chặn ‘không cho phép mình được hạnh phúc’, vì ở ngay dưới đó là nỗi sợ mất kiểm soát, là việc thiếu niềm tin.

Có một đoạn có thể hơi đem đến ý kiến trái chiều khi Steiner nói về các tu tập khổ hạnh. Đây cũng là chỗ nhiều người khi tiếp cận với giáo lý của Steiner mà không hiểu về khoa học tâm linh (spiritual science) cho rằng ông tôn vinh Thiên Chúa Giáo, nhắc nhiều đến Christ mà không hiểu gì về các phương pháp tu tập của đạo Phật, thậm chí coi thường đạo Phật. Quan điểm này cần một bài viết khác và nhiều khi đứng từ góc độ khác nhau cũng khó tìm được ngôn ngữ chung nên mình sẽ để nói sau nhé.

**

[trích dịch GA 130: Đối diện với Karma]

Steiner viết rằng:

‘Phần lớn các đau khổ và chịu đựng (sufferings) của con người được đến từ những sự chưa hoàn thiện mà chúng ta mang theo từ các kiếp sống trước. Một trong những quy luật của cuộc đời là ai cũng mang trong mình một bản thể thông thái sáng suốt hơn phần cái tôi nhỏ bé này. Bởi có những phần chưa hoàn thiện nên tiếng nói, bản thể cao hơn bên trong chính là người dẫn chúng ta tới với đau khổ.

Nếu để cho phần cái tôi nhỏ bé hơn này được chọn lựa giữa khổ đau và sung sướng thì chắc chắn nó sẽ chọn con đường dẫn tới vui vẻ. Nhưng bản thể cao hơn kia, phần nằm sâu trong tiềm thức, hướng chúng ta ra khỏi những niềm vui đơn thuần. Nó thắp lên trong ta một sức mạnh kỳ diệu dẫn ta tới con đường đau khổ mà chúng ta không hay biết.

Ý tôi là gì khi nói: ‘Ta không hay biết?’

Ý tôi là, phần bản thể khôn ngoan hơn kia luôn chiến thắng phần kém khôn ngoan hơn. Nó luôn hành động theo cách mà những khiếm khuyết, những phần chưa hoàn hảo luôn được dẫn tới các khổ đau; nó khiến chúng ta phải chịu đựng (suffer) bởi vì thông qua các khổ đau bên ngoài và bên trong, chúng ta sẽ loại bỏ các sai lầm và được chuyển hóa thành một phiên bản tốt hơn.

Tuy nhiên, kể cả khi một người đã đối diện với số phận mà không lảng tránh, mặc dù anh ta biết mình muốn những sự khổ đau này thì ở một mặt khác, anh ta sẽ trải qua một cảm xúc khó diễn tả với hạnh phúc và niềm vui. Anh ta không thể nhìn nó như cách anh ta nhìn vào khổ đau.

Chúng ta có thể tìm thấy sự an ủi trong đau khổ; nhưng ta lại cảm thấy khó khăn khi đối diện với niềm vui và hạnh phúc. Dù chúng ta chấp nhận thực tế là cần trải qua đau khổ thì khi áp suy nghĩ đó vào niềm vui và hạnh phúc, chúng ta không tránh khỏi việc cảm thấy hổ thẹn về bản thân mình. (chú thích: ở đây ý Steiner nói tới việc linh hồn thấy mình chưa xứng đáng, thấy có lỗi nếu mình enjoy với việc hạnh phúc sung sướng).

Cách duy nhất để vượt qua cảm giác tủi hổ này là nhận ra chúng ta KHÔNG phải là người tự ban cho mình niềm vui và hạnh phúc thông qua luật nhân quả. Đây là thuốc giải duy nhất vì nếu không cảm giác hổ thẹn sẽ phá hủy chúng ta từ trong linh hồn.

Đây là một thực tế: niềm vui và hạnh phúc đến với cuộc đời ta là kết quả của sự dẫn đường minh triết từ vũ trụ (a wise divine guidance). Chúng ta chỉ cần đón nhận nó với lòng biết ơn như một dấu hiệu cho thấy vũ trụ đang mở rộng vòng tay đón ta vào lòng, và ôm trọn ta trong bản thể của Người.

Nếu ta nghĩ rằng niềm vui và hạnh phúc khiến con người tê liệt, làm lụi tàn tâm thức, và vì thế ta phải tránh xa chúng thì ta đang vô tình tôn vinh một lý tưởng khổ hạnh sai lầm. Con người thật ra đang trốn chạy khỏi ân huệ (grace) mà vũ trụ/Thượng Đế đã trao cho mình. Sự hành xác, ép mình chịu khổ đau mà một số nhà tu khổ hạnh, tu sĩ hay tín đồ từng thực hành thực chất không gì khác hơn là một sự nổi loạn chống lại Thượng đế (the Gods).

Ta nên nhìn nhận nỗi đau là do karma dẫn tới. Và đồng thời, ta nên cảm nhận niềm vui và hạnh phúc như một điều mà vũ trụ, nguồn sáng đang chạm vào mình.

Nguyện cho hạnh phúc và niềm vui là dấu hiệu cho chúng ta thấy vũ trụ/Thượng Đế luôn ở bên cạnh mỗi người.

Và nguyện cho tổn thương và đau khổ là dấu hiệu gợi nhắc chúng ta biết về một phiên bản tốt đẹp hơn mà ta có thể trở thành.’

[kết phần dịch]

-
Phương