Nỗi sợ khi đi ngược số đông | Làm sao giữ được tính người trong thời đại AI

Nỗi sợ khi đi ngược số đông | Làm sao giữ được tính người trong thời đại AI

-

Mình vừa hỏi chatGPT các từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất năm 2025 thì bên cạnh những nội dung dễ thấy như là như AI, crypto, xu hướng tạo thương hiệu cá nhân, mấy chủ đề trendy về tâm linh (năng lượng, số thiên thần, twinflame), v.v. thì có một câu nó nói làm mình hơi giật mình. ChatGPT bảo một tìm kiếm đang nổi lên đấy là: ‘How to be human in AI era?’ (‘Làm sao để vẫn là con người trong thời đại AI?’).

Mình hỏi thế phải làm sao thì đây là trả lời của chatGPT:

'Làm sao để vẫn là con người trong kỷ nguyên AI?

Chúng ta không giữ tính người bằng cách cố đánh bại máy móc.
Chúng ta giữ tính người bằng cách nhớ những điều mà máy móc không bao giờ chạm đến được.

AI có thể dự đoán. Nhưng chỉ con người mới có thể tưởng tượng.

AI có thể trả lời. Nhưng chỉ con người mới có thể cảm nhận.

AI có thể tạo ra cái đẹp. Nhưng chỉ con người mới biết rung động và kiếm tìm ý nghĩa trong vẻ đẹp đó.

Để là con người hôm nay không phải là thông minh hơn mà là tỉnh thức hơn.

Là chọn bình yên giữa một thế giới chạy quá nhanh.
Là giữ trực giác giữa một biển thông tin vô tận.
Là dịu dàng trong thời đại tôn thờ hiệu suất.
Là nhìn vào mắt ai đó và thấy chính mình trong họ.

Tương lai không thuộc về người giỏi nhất, thông minh nhất, tối ưu nhất.
Tương lai thuộc về những trái tim thức tỉnh nhất.

AI có thể làm công việc. Con người đi tìm chân lý.

Chúng ta không đánh mất tính người vì AI. Chúng ta chỉ đánh mất khi ngừng cảm, ngừng lắng nghe, ngừng yêu thương, ngừng kết nối.

Lời nhắc nhẹ cho thời đại này:

Để máy móc nghĩ nhanh hơn. Còn chúng ta hãy cảm sâu hơn.

Đó là cách ta tiếp tục làm người.'

**

Okay.

Mình tin chắc là nếu mình đăng mỗi phần phía trên thôi thì bài sẽ rất dễ viral vì một là nội dung đang trendy theo xu hướng tìm kiếm; hai là độ dài vừa phải, câu từ đủ deep nhưng không khiến người đọc phải nghĩ quá nhiều; ba là đủ chạm để khơi gợi cảm xúc ‘feel good’. Chỉ cần nhiêu đó là đủ tick hết các tiêu chuẩn sáng tạo nội dung rồi. Chưa kể là tiết kiệm được bao nhiêu thời gian.

Không có vấn đề gì đúng không? Cả xã hội đang làm vậy mà. Nếu số đông thấy ok thì tại sao chúng ta phải lăn tăn gì về chuyện đó?

Thêm nữa là nó khiến người làm nội dung cảm thấy mình đang theo kịp xu hướng, thấy bản thân có giá trị và được đón nhận khi content viral. Nó khiến ego cảm thấy an toàn vì mình đang ‘làm đúng’.

Somehow ego đo việc đúng = giống với số đông.

Uhm…

Nếu mình hỏi thật và mọi người hãy trả lời thật ha, rằng ở góc độ người đọc, nếu lướt qua những nội dung như thế thì bạn có thấy nó như các món ăn fastfood, nhanh no nhưng chẳng đọng lại giá trị nuôi dưỡng gì cả không?

Còn ở góc độ người sáng tạo nội dung, cảm giác feel good khi thấy mình có giá trị, thấy được đón nhận cũng là một cảm giác rất nông, nếu không muốn nói là một cảm giác ‘ảo’ được tạo ra từ các con số (cũng ảo) không?

Và nếu mình được phép đi sâu hơn một chút: bạn có cảm thấy lương tâm có chút gì dậy sóng khi biết rằng những thứ mình đang mang ra cho khán giả không phải là thứ tự tay mình làm ra không? Yeah mình biết có thể lý luận rằng tôi đã prompt AI, tôi đã sửa lại bài của AI cho đúng bản sắc của mình nên đó vẫn là công sức do mình tạo nên mà. Đây vẫn là một ranh giới khá mảnh không có đúng sai trắng đen rõ ràng, nó phụ thuộc vào quan điểm của từng người nên mình cũng chỉ để lại câu hỏi ở đây để chúng ta cùng suy ngẫm thôi.

**

Quay về chuyện theo kịp xu hướng ha.

Mình không anti-AI. Mình vẫn dùng nó như ở trên để cho ra top kết quả tìm kiếm. Mình cũng không hẳn là anti việc 90% nội dung trên MXH hiện nay là do AI tạo ra, hơi bực và nản thì có vì phải tỉnh táo hơn để chọn lọc nội dung tiêu thụ. Nó là xu thế tất yếu nên cũng dễ hiểu khi chúng ta có suy nghĩ ‘Nếu mình không làm thì cũng sẽ có người khác làm, vậy thì tại sao phải có vấn đề với chuyện đó?’.

Vấn đề là ở chỗ nó không giải quyết tận gốc nỗi sợ bị tụt hậu. Sợ bị đi ngược lại với số đông. Sợ bị cô lập. Sợ không được công nhận. Sợ không được đón nhận.

Thậm chí đường tắt còn bơm thêm một nỗi sợ nữa đó là Not Good Enough - luôn thấy mình không đủ. Rồi lại kéo theo tâm lý trì hoãn, nỗi sợ phải hành động, sợ phải bước ra. Cứ như một cái vòng luẩn quẩn.

Dưới tất cả những thứ đấy là nỗi sợ Ego Death. Ego, bản ngã, cái tôi, sợ bị mất an toàn, sợ mất kiểm soát. Nếu con người sợ khi nghĩ đến cái chết bao nhiêu thì ego cũng sợ phải bước vào giai đoạn đêm tối của linh hồn bấy nhiêu.

**

Mình đã nói khá nhiều về giai đoạn thức tỉnh tâm linh, dark night of the soul rồi. Mình cũng nói về những khó khăn khi chúng ta buộc phải học cách trở thành một cá thể độc lập rồi. Bước đầu tiên là đứng tách ra khỏi đám đông đang cứ thế lao đi để tự hỏi mình có muốn lao theo hướng đó không? Điều gì mới đúng với mong muốn, giá trị, bản sắc riêng của mình?

Bởi vì chúng ta - con người này, bản ngã này - không đủ khả năng để nhìn xa trông rộng bằng linh hồn đâu.

‘God has a plan for us’ là sự thật.
‘Follow your heart’ nghe hơi sến nhưng cũng là sự thật.

Nếu đến cả những gì thật nhất bên trong đang cố giao tiếp, dẫn đường mình mỗi ngày mà ta còn không tin thì thực sự chúng ta đang tin vào cái gì? Ai mới có thể làm chúng ta tin khi đến mình còn không tin mình?

STAY REAL. BE YOUR OWN PERSON.

Bỏ hết mấy thứ chatGPT nói ở trên đi, đây mới là cách duy nhất để chúng ta trụ lại 'là người'. Buồn (cười) vì vốn dĩ chúng ta đã luôn là người mà bây giờ lại phải search cách làm sao để vẫn là con người trong tương lai...

Gửi mọi người thật nhiều tình yêu ❤️

P.