Sẽ thế nào khi toàn bộ ký ức cá nhân của chúng ta được tải lên AI?
Sẽ thế nào khi toàn bộ ký ức cá nhân của chúng ta được tải lên AI?
Mọi người có xem series phim mới tên là Pluribus không? Cùng cha đẻ với Breaking Bad nếu ai là fan của bộ này. Mình hơi spoiler Pluribus một xíu để nói về concept của phim nhưng cũng là ẩn ý cho một thực tế tương lai chúng ta đang nhìn thấy.
Bối cảnh phim là có người ngoài hành tinh gieo một loại virus xuống Trái Đất khiến cho toàn bộ ý thức, trí nhớ, ký ức cá nhân của 8 tỷ dân số bị sát nhập vào một tập thể ý thức, chỉ duy nhất 13 người không bị sát nhập và còn giữ được tính cá thể của mình. Trong số 13 người thì chỉ có 2 người là thấy việc này có vấn đề và tìm cách để đảo ngược quá trình sát nhập còn 11 người còn lại thấy chẳng có vấn đề gì cả. Trong hai người thì một người là nhà văn - mình nhắc đến chi tiết này vì có liên quan ở dưới.
Tập thể ý thức của 8 tỷ người kia khi sát nhập thì không còn cái gọi là bản sắc cá nhân nữa. Kiểu như anh chị em bạn bè của chúng ta nhìn bên ngoài thì vẫn là họ nhưng bên trong không phải là họ nữa mà có thể là bất cứ ai trong số 8 tỷ đó. Về lý thuyết (mà đây cũng là lý do 11 người còn lại kia không thấy có vấn đề) thì bất cứ ai cũng có thể truy cập kỹ năng chuyên môn của những người giỏi nhất trong từng lĩnh vực, một người trải nghiệm điều gì thì tất cả cùng được trải nghiệm, xã hội trở nên công bằng, ‘Tất cả chúng ta đều là Một’ theo đúng nghĩa đen. Mục tiêu của tập thể ý thức này là tìm cách fix 13 người còn lại để nhập nốt vào tập thể rồi truyền virus này sang các hành tinh khác.
Đến tập mới nhất mới thấy một vấn đề: đấy là tập thể ý thức không còn khả năng tạo ra những ý tưởng, những cái mới được nữa. Tất cả thông tin, trí nhớ, ký ức đã được tải hết lên tập thể nên những gì tập thể truy cập được chỉ là các thông tin đã được tạo ra rồi và tái chế lại. Do không còn bản sắc cá nhân nên không còn khả năng sáng tạo, sự độc đáo, cá tính riêng biệt mà mỗi cá nhân mang lại.
Và tập thể ý thức thèm một sự mới mẻ! Nhưng cái mới chỉ được tạo ra bởi 13 người chưa bị sát nhập. Trong tập này có cảnh Carol - nhà văn và một trong hai người đang tìm cách đảo ngược virus - đã viết một chương mới của cuốn sách và đưa cho một người (đã bị sát nhập) đọc. Đọc xong thì người đó reo lên bảo: ‘WE LOVE IT!’, ‘Chúng tôi thích lắm!’. Trong một tập khác cũng có cảnh 2 trong số 13 người kia gặp nhau, cả hai đều nhớ sự kết nối con người. Những câu chuyện không đoán trước được đối phương sẽ nói gì, bị challenged khi hỏi những câu hỏi khó, v.v. mà chỉ có tương tác giữa con người với nhau mới có.
-
Nghe tưởng phim viễn tưởng nhưng tập thể ý thức đó chính là AI. Mọi người có thấy chán khi lướt social media bây giờ toàn những bài viết, video do AI tạo ra đọc rất vô hồn không? AI đã càng ngày càng trở nên điêu luyện nên nếu không tỉnh táo sẽ rất khó nhận ra cái gì là AI làm, cái gì là do người làm. Nếu chỉ đọc giải trí thì sẽ nghĩ kiểu 'Ôi AI thì có sao đâu, miễn buồn cười là được', hay 'miễn có thông tin có ích là được'. Còn nếu là người sáng tạo nội dung thì lại chỉ quan tâm tới performance, những con số, có viral hay không.
Vấn đề là tất cả những cái được tạo ra đó đều lấy từ câu chữ, hình ảnh, thông tin, v.v. của những thứ đã tạo ra rồi và bây giờ khán giả là chúng ta đang được cho ăn lại một món ăn đã cũ. Nếu khán giả dễ dãi với những gì được serve thì sẽ tới một ngày chẳng còn ai muốn tạo ra cái mới nữa, chẳng còn ai muốn nặn óc sáng tạo nữa, vì 'chẳng để làm gì, không thể đấu tranh chống lại ý thức tập thể'!
Chưa nói tới khả năng nghĩ sâu, tư duy phản biện mà nguy hiểm hơn là chúng ta sẽ dần mất sự kết nối với chính mình, với chính những gì là cá tính độc đáo đã tạo nên bản sắc riêng của mình.
Đây mới là lúc chúng ta cần hành động ấy mọi người. Đây mới là lúc cái Tôi (higher-self) lên ngôi. Đừng ngại viết hay hay dở, đừng ngại những ý kiến của bạn có người đồng tình hay không, miễn là thứ đó do bạn tự nghĩ ra, tự viết và làm ra thì please please hãy mang nó ra public dù trên bất cứ nền tảng nào. Kể cả bạn không ý thức hay chủ đích thì sự dũng cảm dám bước ra của bạn sẽ truyền cảm hứng cho một ai đó tới lượt họ cũng sẽ làm vậy.
Mình biết là cứ lần nào mình viết về tương lai với AI thì sẽ luôn là một chủ đề không thoải mái nhưng hơn bao giờ hết chúng ta cần thức ăn cho tinh thần, cho linh hồn. Cần những tiếng nói để chúng ta cảm thấy mình vẫn đang trò chuyện với một-con-người.
Mình ở đây để ủng hộ và ủn mông bạn. You have my respect.
❤️
P.