Ảo tưởng sức mạnh hay là hiểu rõ giá trị bản thân?

Ảo tưởng sức mạnh hay là hiểu rõ giá trị bản thân?

-

Trong podcast Have a Sip của chị Thùy Minh với Bích Phương có một đoạn chị Minh hỏi Phương là: ‘Em nghĩ gì về các bạn nghệ sĩ trẻ bây giờ so với thế hệ của em?’. Phương trả lời là nếu thế hệ ngày xưa mọi người ngại thể hiện bản thân thì thế hệ bây giờ các bạn lại rất coi trọng bản sắc riêng, càng độc đáo càng tốt, nên ego (cái tôi) của các bạn cũng rất cao. (Phương dùng thẳng từ ‘ego’ làm mình bất ngờ hết sức!)

Đoạn này làm mình phải viết bài đính chính cho 'cái tôi cao' vì tuy rằng mình cũng hay viết về từ ego, bản ngã nhưng là trong tương quan với phần linh hồn, higher-self chứ hình như chưa bao giờ mình gắn nó trong khái niệm ‘ego cao’.

Vì là cách mà linh hồn/spirits nhìn cái gọi là ‘cái tôi cao’ khác cách mà chúng ta đánh giá về nó lắm.

**

Theo lẽ bình thường, ‘cái tôi cao’ là code ngầm hiểu cho các tính từ như: tự cao, ảo tưởng bản thân, ảo tưởng sức mạnh, sĩ diện, coi mình hơn người khác, không khiêm tốn, không cầu thị, v.v.

Nhưng chưa bao giờ mình nghe thấy guides dán nhãn các từ đấy cho mọi người cả. Chưa bao giờ.

Không có cái gọi là ‘cái tôi quá cao’ đối với linh hồn - đấy chỉ là lớp vỏ bọc. Nhiều trường hợp spirits sẽ nói rằng: ‘There’s a lot of pride in you’ - ‘Bên trong con có rất nhiều sự kiêu hãnh’. Sự kiêu hãnh có thể được biểu hiện ra ngoài là việc khó mở lời nhờ sự giúp đỡ, khó hạ mình, khó thừa nhận mình đã sai, khó thừa nhận là mình chẳng biết gì cả, v.v.

Sự kiêu hãnh cũng lại chỉ là một lớp vỏ ngoài vì nhìn sâu hơn một tí thì sẽ thấy ngay phía dưới là các mô thức tổn thương quen thuộc:

▪︎ tổn thương về giá trị bản thân: cảm thấy mình chưa đủ tốt, chưa đủ giỏi, chưa xứng đáng, chưa tự tin về giá trị mình có thể mang lại, v.v.

▪︎ tổn thương về việc thể hiện bản thân: sợ bị phán xét, bị ném đá, bị cô lập, sợ không được thuộc về, sợ khi đi ngược số đông. Dẫn đến việc không dám bước ra, không dám bắt tay vào hành động, không dám thể hiện ý kiến cá nhân, không dám đấu tranh bảo vệ bản thân, v.v.

‘Cái tôi cao’ lúc này giống như một lớp bảo vệ để người khác không nhìn thấy sự yếu đuối mong manh bên trong. Nhưng cũng vì vậy mà lại vô tình đẩy họ ra xa hơn, cơ mà chúng ta lại quá kiêu hãnh để hạ bức tường đó xuống.

**

Đâu là ranh giới giữa việc đòi hỏi những thứ tương xứng với giá trị bản thân mà không bị đi quá thành ảo tưởng sức mạnh?

Đâu là ranh giới giữa việc tự tin thể hiện mình và cái tôi quá cao?

Hai câu này khó ghê.

Mình có thể nói là 70% những người mình đã làm việc cùng đều thuộc diện cần ủn mông hết cỡ để mọi người dám bước ra ngoài express bản thân. Mình không lo mọi người có cái tôi quá cao mà mình lo việc mọi người không biết đã đánh rơi cái tôi của mình ở đâu á lol. Chỗ này mình đùa thôi.

Thông thường nếu chúng ta đã tự hỏi được là mình có đang nói về mình nhiều quá không, có đang bị cái tôi cao quá không - thì phần lớn là không đâu. Vì nếu có thì bạn sẽ không tự nhận ra để tự vấn đâu. Thế nên mới gọi là ‘điểm mù’, vì nó… mù nên mình mới không thấy 😄

Để gỡ sương mù thì chỉ cần chúng ta trung thực nhìn ra mình đang mang những ảo tưởng gì về bản thân; mình có đang tự xây dựng một hình tượng để rồi bị gắn chặt vào nó không; mình có đang có kỳ vọng ngầm vào việc người khác sẽ thấy mình trong hình ảnh nào không.

Trung thực là sẽ thấy ngay ở dưới lớp hình tượng (‘ảo tưởng’) là các tổn thương và nỗi sợ nào. Gọi tên được nỗi sợ cũng là lúc chúng ta không bị ego kiểm soát ở background nữa.

**

Trong một thế giới luôn cố đúc cho tất cả vào vừa một cái khuôn thì hãy tin mình khi mình nói điều này: mình prefer việc mọi người có cái tôi thật rõ nét xong học cách mài mềm để hạ bớt nó xuống - còn hơn là chúng ta để mình bị mờ nhạt không biết tiếng nói bản sắc riêng của mình là gì.

Thà rằng cứ nói, cứ làm, kể cả có sai có bị ném đá phán xét cũng được thì ít ra đấy cũng là kinh nghiệm để điều chỉnh - còn hơn là giữ các dự định ý tưởng ấp ủ trong đầu hết ngày này qua tháng khác rồi trì hoãn chờ đến thời điểm hoàn hảo. Fun fact là không có thời điểm hoàn hảo đâu ^^

Ranh giới giữa một người ‘ảo tưởng sức mạnh’ và một người ‘hiểu rõ giá trị của mình’ cũng chỉ là bao nhiêu lần bị mất thể diện ('kiêu hãnh' mà guides nói) nhưng vẫn dám đứng dậy thử lại thôi, mọi người thử nghĩ mà xem! 😘

P.